Blockchain nedir? Blockchain teknolojisi ne işe yarar?

Blockchain (veya blok zinciri) ağını aslında bir kayıt defteri gibi düşünebilirsiniz. Adından da anlaşılacağı üzere blok zinciri, bloklardan oluşan ve bloklar halinde saklanan zincir yapıdaki şifrelenmiş işlem takibini sağlayan dağıtık yapıdaki bir veritabanı sistemidir. Bu zincir sonsuza kadar devam eder. Blockchain teknolojisi ise, herhangi bir merkez ya da otoriteye ihtiyaç duymadan verilerin dağıtık ağ üzerinde saklandığı kayıt teknolojisine denir.

Blockchain nedir ve nasıl çalışır?

Blockchain, merkezi olmayan ve çeşitli siber saldırılara karşı dayanıklı bir dağıtık veritabanı modelidir. Blockchain ağındaki işlemler, bloklar halinde saklanmakta ve her yeni oluşturulan blok, "hash" adı verilen eşsiz bir işlem kimliği ile kendisinden önceki bloğa bağlanmaktadır. Blockchain teknolojisinin arkasındaki devrim niteliğindeki özelliği ise, işlemlerin tek tek değil, aynı anda pek çok bilgisayar tarafından tamamlanabiliyor olmasıdır. Bitcoin’den örnek vermek gerekirse, Bitcoin'e olan güven, tek bir şirket veya hükümet tarafından değil, dünya çapında bağımsız bir bilgisayar topluluğu tarafından yönetilen, merkezi olmayan ve değişmez bir defter aracılığıyla güvence altına alınmaktadır. Tüm bilgisayarlar, eşler arası ağ (P2P) adı verilen aynı ağda bulunmaktadır ve kripto sektöründe, bu model genellikle "dağıtılmış güven modeli" olarak bilinir.

Blockchain yazılımı ise, her türlü veriyi takip edebilmek amacıyla kullanılan dijital bir defterdir. Üstelik, herkese açık ve şeffaftır. Blockchain teknolojisinde işlemler dijital bir ortamda gerçekleşir, geçmişe yönelik bir düzenleme yapılamaz ve işlemler geri alınamaz. Bir önceki blokta değişiklik yapılması, sonraki tüm bloklarda değişikliğe neden olacağı için her blok içinde işlem bilgileri ve önceki bloğun şifrelenmiş hash kodu bulunur.

Dağıtık ağ nedir?

Blockchain teknolojisinde işlemlerin dağıtık ağda veya sistemde gerçekleştiğinden bahsetmiştik. Peki ama dağıtık ağ nedir? Dağıtık ağ; aynı veri kaydının, birbirleriyle iletişim halindeki farklı bilgisayarlar üzerinde saklanmasına verilen isimdir. Dağıtık sistemde herhangi bir otorite ya da kurum bulunmamaktadır, kayıtlı veriler hiç kimsenin yönetiminde olmadığı için ağdaki tüm kullanıcılar erişim sağlayabilir. Madenci ismi verilen ağa bağlı bilgisayarlar, işleme konan verileri bir araya getirerek şifreleme standartlarına uygun biçimde arşivler ve blok haline getirir.

Blockchain teknolojisine güvenilir mi?

Blockchain teknolojisi, pek çok açıdan interneti ve hatta dünyayı değiştirme potansiyeline sahip çığır açan birbirinden farklı teknolojiler sunmaktadır. Her şeyin kolayca kopyalanabildiği ve çoğu kullanıcının anonim olduğu dijital bir ortam düşünün, böyle bir durumda kime güvenebilirsiniz? Blockchain teknolojisi ise, tam da bu can alıcı soruyu çözmeye yardımcı olma niteliği taşıyor. Bir blockchain ağı bir tek kişi tarafından değil, belirli ve düzenli zaman aralıklarında yüzlerce, binlerce ve hatta milyonlarca topluluk üyesi tarafından güncellenip doğrulanır.Blockchain teknolojisi, bir şirket, hükümet veya banka gibi tek bir merkezi otorite yerine tüm blockchain ağı, paylaşılan bir "gerçeklik" üzerinde, yani ağda şimdiye kadar gerçekleşen tüm işlemlerin geçmişi üzerinde karar kılar. Bu anlaşmaya konsensüs (fikir birliği) denir.

Hiçbir kullanıcının sistemi aldatmasının mümkün olmaması nedeniyle blockchain ağı katılımcılarının birbirlerine güvenmelerine bile gerek yoktur. Gerçekleşen her ilgili işlem ağda kaydedildiği ve kalıcı olarak saklandığı için, defterin geçmişini değiştirmek veya aynı işlemi iki kez göndermek (çift harcama/double spending) mümkün değildir.

Bitcoin gibi blok zincirlerinde güven unsuru, tüm blokların insanlar tarafından görülebildiği teknolojik özelliklere dayanmaktadır. Üstelik, blockchain üzerinde yapılan tüm işlemlerin kontrol edilebilmesi, sistem üzerinde yapılabilecek hileli işlemlerin ve sahtekarlıkların blok zincirlerine eklenmesini önlemek amacıyla ağdaki özel bir bilgisayar türü olan madenci tarafından doğrulanmadığı takdirde hiçbir işlem bir ağa eklenmez. Yani, işlemlerin çeşitli siber saldırılara karşı dayanıklı olması sayesinde, blockchain ağı, iş yapmak amacıyla birbirlerine güvenmeleri gerekmeyen kişiler tarafından bile kullanılabilmektedir.

Blockchain teknolojisinin önemini bilmek kadar hangi borsada yatırım yapacağınızdan emin olmak da aynı derecede önemlidir. Siz de güvenle yatırım yapmak istiyorsanız, bitpanda.com/tr adresimize tıklayıp, bir hesap açıp kolayca alım-satım yapmaya başlayabilirsiniz!